Türkiye’de kuruluş öyküsü bilimsel çalışmalarla saptanmış kaç köyümüz vardır? İskandinavya ülkelerinde kırsal yerleşimlerin tarihleri, doğal kaynakları, kültür ve sosyal değerleri geçen yüzyılda incelenmişti. Bizde ise asırlar hatta bin yıllar ötesinden ün veren örenler tümülüsler, höyükler saklayabilmiş köyler var. Bunların eski- yeni adlarından başlanarak tarihlerinin araştırılmasına 21. Yüzyılda bile başlanamadı. Ağustos ayında Yusuf Güldalı dostumuzun rehberliğinde Ulucami Bilim Kurulu üyeleriyle Tuğut, Handere, Burmahan köylerini ziyaret etmiştik. Sanıyorum Anadolu Selçuklu dönemi eserleri sıralamasında en başta yer alacak kervansaray, han, köprü vb, eserler görüldü.
Cumhuriyet’in temeli kültürdür diyen Atatürk’ü saygıyla anarken onun bu hedefi doğrultusunda, binlerce köyümüzden kaçında doğal- kültürel varlık araştırmaları yaptık? Yaygın anlayış şu: Köyler salmalıktır. Korusunu tıraşlamak, tepelerini altüst edip maden aramak, küp dolusu altın hayaliyle harabelerini altüst etmek kolaydır. Sözünü ettiğim gezide Burmahan Kervansarayının bütün temellerinin söküldüğünü gördük. Kervansaray, saray değil, handır. Temelinde define hayali kuran da kara cahildir. Bu cahilliği 21. Yüzyıla taşımaksa aymazlıktır. Karayolları, Handere’deki iki gözlü tarihi taş köprüyü betonla sıvatıp derzleterek kurtarmış! Demek ki tarihi kimliği kurtarmakla tahrip etmenin ayrımında olmayan teknik elemanlarımız var.
Arapkir kırsalında bulunan Göktürk yazıtlı bir mezar taşının köy müzesinde sergilendiğini medyadan öğrendik. Kanımca Türkiye tarihi kadar Arapkir -Divriği yöresi için de önemli bir bulgu: Taşta, Göktürk harfleriyle “her canlı ölecek” anlamında 2 sözcük: ”Neng ölesi” yazılı. Şu halde Göktürk/Oğuz boy ve obaları, Arapkir ve Divriği kırsallarına Malazgirt Savaşından 3-4 yüzyıl önce, kendi kültürleri, inançları ve yazılarıyla gelip yerleşmişler. Mezar taşı da temelli yerleşmenin kanıtı.
Mursal’a gelince: O yörede gece gündüz define arayanlara şimdiler bir de altın madeni arayanların dozerleri kepçeleri katılmış! Divriği’nin maden yatakları elbette işletilecektir ama bu işler, köylerimizin alt üst edilmesine, tarih arlıklarının yok edilmesine neden olmamalıdır. Örneğin Osmanlı batı cephelerinin kahraman serdarlarından Sarayını Mursal’da kuran Nebi Paşa’nın bu köydeki izleri araştırıldı mı? Veya 18. kapanırken Vezir Köse Mustafa Paşanın Mursal’ da yaptırdığı değirmen ve çeşme duruyor mu? Geçen asırlarda deve kervanlarıyla Hargün tuzlasından Malatya’ya, Maraş’a, Halep’e kadar tuz taşıyarak yaşamlarını sürdüren Mursal ve yöresi köylülerinin çileli tarihi incelendi mi?…Altın arayıcıları Mursal’ın tarihini bilmeden kepçelerini köye nasıl sokacaklar?
Divriği ve çevresi tarihiyle elli yıldır uğraştığım için sormakta haklıyım: Bu ruhsat verilmezden önce köyde ve mezralarında yüzey araştırmaları, arkeolojik çalışmalar yapılmış mıdır? Divriği havzasında Mursal yöresinde Hititlere uzanan iki üç bin yıllık bir tarihin izleri saklı. Unutmamalı ki araziyi alt üst edecek aygıtlar, altın zerreleri bulabilir ama ondan daha değerli kültür varlıklarını da yok edilebilir.
Salt rençper gücüyle taşla kerpiçle şekillenmiş köy manzaralarımıza saygı, ulusal bilinç ve vatan sevgisi gereğidir. Binlerce ton topraktan gram gram altın eleyip geriye, Mursal’da veya başka bir tarih yurdunda siyanürlü moloz yığınları bırakmak, ağır bir sorumluluktur.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Beşiktaş | 20 | 14 | 4 | 2 | 47 | 23 | 44 | +24 |
2 | Galatasaray | 20 | 12 | 5 | 3 | 41 | 17 | 39 | +24 |
3 | Fenerbahçe | 19 | 12 | 4 | 3 | 39 | 23 | 39 | +16 |
4 | Gaziantep FK | 20 | 9 | 3 | 8 | 34 | 24 | 35 | +10 |
5 | Trabzonspor | 20 | 9 | 5 | 6 | 25 | 23 | 33 | +2 |
6 | Hatayspor | 20 | 9 | 6 | 5 | 29 | 25 | 32 | +4 |
7 | Alanyaspor | 19 | 9 | 6 | 4 | 30 | 17 | 31 | +13 |
8 | Fatih Karagümrük | 20 | 8 | 6 | 6 | 33 | 29 | 30 | +4 |
9 | Yeni Malatyaspor | 20 | 7 | 7 | 6 | 27 | 26 | 27 | +1 |
10 | Antalyaspor | 20 | 6 | 6 | 8 | 20 | 26 | 26 | -6 |
11 | Göztepe | 20 | 6 | 7 | 7 | 29 | 24 | 25 | +5 |
12 | Çaykur Rizespor | 20 | 6 | 7 | 7 | 27 | 35 | 25 | -8 |
13 | Sivasspor | 19 | 5 | 5 | 9 | 21 | 23 | 24 | -2 |
14 | Başakşehir FK | 20 | 6 | 8 | 6 | 26 | 32 | 24 | -6 |
15 | Konyaspor | 20 | 6 | 9 | 5 | 27 | 27 | 23 | 0 |
16 | Kasımpaşa | 19 | 6 | 9 | 4 | 21 | 30 | 22 | -9 |
17 | Kayserispor | 19 | 5 | 10 | 4 | 14 | 23 | 19 | -9 |
18 | Gençlerbirliği | 20 | 5 | 11 | 4 | 20 | 40 | 19 | -20 |
19 | MKE Ankaragücü | 19 | 5 | 11 | 3 | 22 | 30 | 18 | -8 |
20 | BB Erzurumspor | 20 | 4 | 11 | 5 | 19 | 35 | 17 | -16 |
21 | Denizlispor | 20 | 3 | 12 | 5 | 19 | 38 | 14 | -19 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Giresunspor | 18 | 11 | 2 | 5 | 26 | 13 | 38 | +13 |
2 | Samsunspor | 18 | 10 | 2 | 6 | 25 | 16 | 36 | +9 |
3 | İstanbulspor | 17 | 10 | 3 | 4 | 37 | 19 | 34 | +18 |
4 | Altay | 18 | 10 | 6 | 2 | 30 | 17 | 32 | +13 |
5 | Adana Demirspor | 18 | 9 | 5 | 4 | 31 | 18 | 31 | +13 |
6 | Ankara Keçiörengücü | 18 | 9 | 5 | 4 | 24 | 13 | 31 | +11 |
7 | Bursaspor | 18 | 9 | 6 | 3 | 33 | 28 | 30 | +5 |
8 | Tuzlaspor | 18 | 9 | 6 | 3 | 27 | 27 | 30 | 0 |
9 | Altınordu | 17 | 8 | 5 | 4 | 22 | 22 | 28 | 0 |
10 | Bandırmaspor | 18 | 8 | 7 | 3 | 23 | 19 | 27 | +4 |
11 | Adanaspor | 17 | 6 | 8 | 3 | 24 | 22 | 21 | +2 |
12 | Ümraniyespor | 18 | 5 | 8 | 5 | 18 | 27 | 20 | -9 |
13 | Boluspor | 18 | 5 | 9 | 4 | 18 | 22 | 19 | -4 |
14 | Akhisarspor | 18 | 4 | 10 | 4 | 16 | 25 | 16 | -9 |
15 | Menemenspor | 17 | 3 | 7 | 7 | 16 | 26 | 16 | -10 |
16 | Balıkesirspor | 18 | 4 | 10 | 4 | 16 | 29 | 16 | -13 |
17 | Ankaraspor | 18 | 2 | 12 | 4 | 12 | 31 | 10 | -19 |
18 | Eskişehirspor | 18 | 0 | 11 | 7 | 10 | 34 | 4 | -24 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 19 | 15 | 2 | 2 | 45 | 14 | 47 | +31 |
2 | Van Spor | 19 | 11 | 4 | 4 | 30 | 18 | 37 | +12 |
3 | Turgutluspor | 19 | 12 | 7 | 0 | 23 | 29 | 36 | -6 |
4 | Sakaryaspor | 19 | 10 | 4 | 5 | 32 | 20 | 35 | +12 |
5 | Kırşehir Belediyespor | 19 | 9 | 4 | 6 | 27 | 15 | 33 | +12 |
6 | Pazarspor | 19 | 10 | 6 | 3 | 32 | 25 | 33 | +7 |
7 | Kırklarelispor | 19 | 7 | 3 | 9 | 23 | 15 | 30 | +8 |
8 | Bodrumspor | 19 | 8 | 6 | 5 | 44 | 30 | 29 | +14 |
9 | Serik Belediyespor | 19 | 7 | 4 | 8 | 29 | 22 | 29 | +7 |
10 | Tarsus İdman Yurdu | 19 | 7 | 6 | 6 | 28 | 20 | 27 | +8 |
11 | Sivas Belediyespor | 19 | 6 | 5 | 8 | 32 | 24 | 26 | +8 |
12 | Karacabey Belediyespor | 19 | 7 | 7 | 5 | 23 | 20 | 26 | +3 |
13 | Etimesgut Belediyespor | 19 | 6 | 7 | 6 | 18 | 20 | 24 | -2 |
14 | Pendikspor | 19 | 6 | 11 | 2 | 26 | 25 | 20 | +1 |
15 | 1922 Konyaspor | 19 | 5 | 10 | 4 | 22 | 22 | 19 | 0 |
16 | Kastamonuspor | 19 | 5 | 10 | 4 | 18 | 29 | 19 | -11 |
17 | Mamak FK | 19 | 5 | 10 | 4 | 20 | 44 | 19 | -24 |
18 | Elazığspor | 19 | 6 | 10 | 3 | 26 | 36 | 18 | -10 |
19 | Bayburt Özel İdare Spor | 19 | 4 | 13 | 2 | 15 | 34 | 14 | -19 |
20 | Kardemir Karabükspor | 19 | 0 | 17 | 2 | 6 | 57 | 1 | -51 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1928 Bucaspor | 15 | 11 | 2 | 2 | 33 | 10 | 35 | +23 |
2 | Diyarbekirspor | 15 | 10 | 2 | 3 | 21 | 10 | 33 | +11 |
3 | Arnavutköy Belediye | 15 | 8 | 4 | 3 | 22 | 13 | 27 | +9 |
4 | Yeşilyurt Belediyespor | 15 | 8 | 5 | 2 | 22 | 11 | 26 | +11 |
5 | Ofspor | 15 | 7 | 4 | 4 | 22 | 19 | 25 | +3 |
6 | Edirnespor | 15 | 6 | 5 | 4 | 21 | 20 | 22 | +1 |
7 | Fatsa Belediyespor | 15 | 6 | 5 | 4 | 14 | 15 | 22 | -1 |
8 | Belediye Derincespor | 15 | 5 | 4 | 6 | 18 | 14 | 21 | +4 |
9 | 1877 Alemdağspor | 15 | 5 | 6 | 4 | 21 | 26 | 19 | -5 |
10 | Nevşehir Belediyespor | 15 | 5 | 7 | 3 | 18 | 16 | 18 | +2 |
11 | Artvin Hopaspor | 15 | 5 | 8 | 2 | 20 | 31 | 17 | -11 |
12 | Payasspor | 15 | 4 | 7 | 4 | 19 | 21 | 16 | -2 |
13 | Çankaya FK | 15 | 5 | 9 | 1 | 13 | 26 | 16 | -13 |
14 | Kızılcabölükspor | 15 | 3 | 7 | 5 | 16 | 22 | 14 | -6 |
15 | Antalya Kemerspor | 15 | 2 | 8 | 5 | 14 | 28 | 11 | -14 |
16 | Manisaspor | 15 | 1 | 8 | 6 | 10 | 22 | 9 | -12 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/01/2021 | Kasımpaşa | vs | Sivasspor |
25/01/2021 | Alanyaspor | vs | MKE Ankaragücü |
25/01/2021 | Fenerbahçe | vs | Kayserispor |
29/01/2021 | Yeni Malatyaspor | vs | Fatih Karagümrük |
29/01/2021 | Gaziantep FK | vs | Galatasaray |
30/01/2021 | Kasımpaşa | vs | Kayserispor |
30/01/2021 | Alanyaspor | vs | Sivasspor |
30/01/2021 | Başakşehir FK | vs | Hatayspor |
30/01/2021 | Fenerbahçe | vs | Çaykur Rizespor |
31/01/2021 | BB Erzurumspor | vs | MKE Ankaragücü |
31/01/2021 | Beşiktaş - Trabzonspor | Trabzonspor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Trabzonspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/01/2021 | İstanbulspor | vs | Adanaspor |
25/01/2021 | Altınordu | vs | Menemenspor |
29/01/2021 | Akhisarspor | vs | Bandırmaspor |
30/01/2021 | Ankaraspor | vs | Ankara Keçiörengücü |
30/01/2021 | Adanaspor | vs | Eskişehirspor |
30/01/2021 | Balıkesirspor | vs | Tuzlaspor |
31/01/2021 | Ümraniyespor | vs | Samsunspor |
31/01/2021 | Boluspor | vs | Adana Demirspor |
31/01/2021 | Menemenspor | vs | Giresunspor |
31/01/2021 | Bursaspor - Altınordu | Bursaspor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Bursaspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/01/2021 | Bodrumspor | vs | Etimesgut Belediyespor |
27/01/2021 | Elazığspor | vs | Bayburt Özel İdare Spor |
27/01/2021 | Karacabey Belediyespor | vs | Kastamonuspor |
27/01/2021 | Kırşehir Belediyespor | vs | Turgutluspor |
27/01/2021 | Mamak FK | vs | Kardemir Karabükspor |
27/01/2021 | Pazarspor | vs | Eyüpspor |
27/01/2021 | Pendikspor | vs | Serik Belediyespor |
27/01/2021 | Sakaryaspor | vs | 1922 Konyaspor |
27/01/2021 | Sivas Belediyespor | vs | Kırklarelispor |
27/01/2021 | Van Spor | vs | Tarsus İdman Yurdu |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
28/01/2021 | Edirnespor | vs | Artvin Hopaspor |
28/01/2021 | Antalya Kemerspor | vs | 1877 Alemdağspor |
28/01/2021 | Belediye Derincespor | vs | Arnavutköy Belediye |
28/01/2021 | Çankaya FK | vs | Kızılcabölükspor |
28/01/2021 | Diyarbekirspor | vs | Manisaspor |
28/01/2021 | Fatsa Belediyespor | vs | Nevşehir Belediyespor |
28/01/2021 | Ofspor | vs | 1928 Bucaspor |
28/01/2021 | Payasspor | vs | Yeşilyurt Belediyespor |