Tiroid bezinin normal çalışması için yeterli seviyede iyot alınması gerektiğini vurgulayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Cem ÖZCAN tiroid ile ilgili merak edilen soruları sizler için cevapladı.
Tiroid hastalığı nedir ve belirtileri nelerdir?
Tiroid hastalığı denildiğinde akla bezin az çalışması sonucu oluşan hipotiroidi ve çok çalışması sonucu oluşan hipertiroidi hastalığı gelir. Hipotiroidi de hastalarda halsizlik, yorgunluk, saçlarda kabalaşma, cilt kuruluğu, kabızlık, düşük tansiyon, soğuğa dayanamama, saç dökülmesi, kaş dökülmesi, deride kalınlaşma, kilo alma, kilo vermede zorluk gibi şikayetler oluşurken, tanı konulmazsa ölümcül olan miksödem denilen hipotiroidi komasına ilerleyebilir. Hipertiroidi de ise hastalarda sinirlilik, heyecan, çarpıntı, ellerde titreme, deride ve saçlarda incelme, nemli bir cilt, sıcağa tahammülsüzlük, yüksek tansiyon, gözlerde canlı bakış, uykusuzluk, kilo kaybı, çok yemeye rağmen kilo alamama gibi birçok şikayetler oluşurken, tanı konulmazsa kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve geri dönüşsüz göz büyümesi görülebilir.
Kaç çeşit tiroid hastalığı var?
Temelde tiroid hastalığı, bezin hızlı çalışmasının sonucu olarak ortaya çıkan hipertiroidi ve yavaş çalışmasından kaynaklanan hipotirodi olarak ikiye ayrılabilir. Hipotiroidinin toplumda en sık görülen formu bilinen ismiyle haşimato tiroiditine bağlı olan formudur. Hipertiroidinin toplumda en sık görülen formuysa Graves hastalığı olarak tanınan ve yanlış olarak isimlendirilen zehirli guatr hastalığıdır. 
Tiroid ve guatr çok karıştırılıyor, aralarındaki ilişki nedir?
Tiroid bezi, hastalığı oluşturan âdem elması kıkırdağının önünde, kelebek şeklinde olan bir organdır. Guatr ise tiroid bezinin büyümesine verilen isim olup toplumda sık bir şekilde birbirlerinin yerine kullanılırlar. 
Tiroidin kadınlarda daha sık görülme sebebi nedir?
Toplumda tiroid bezi hastalıklarından hipotiroidi, hipertiroididen daha sık görülmektedir. Hipotiroidi ise %90-95 oranında haşimato tiroiditi sonrası gelişir ki, bu hastalık otoimmün (vücudun kendi hücrelerini tanımayıp, kendi hücrelerini haraplaması sonucu oluşur) bir hastalıktır. Sebebi net bilinmemekle birlikte otoimmün hastalıklar da toplumda kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmektedir.
Tiroid hastalığı ve tiroid ilaçları kilo aldırır mı?
Hipotiroidi denilen tiroid bezinin az çalışması durumunda tedavi verilmezse, metabolizma yavaşlayacağından kilo alımı görülür. Hipertiroidi de ise tedavi verilmezse kilo kaybı olur. Tiroid ilaçlarının dozlarının iyi ayarlanmaması sonucunda da kilo kaybı ya da alımı görülebilir. 
Tiroid hastaları nasıl beslenmeli? 
Karnabahar, lahana, Brüksel lahanası, roka, turp ve şalgam gibi sebzeler guatra sebebiyet vermelerinin yanı sıra tiroidin az çalışmasına da neden olabiliyor. Normal miktarda ve dengeli beslenen kişilerdeyse sorun bulunmuyor. Sadece çok fazla tüketmenin zararlı olduğunun hatırlanması gerekiyor.
Tiroid bezinin normal çalışması için yeterli seviyede iyot alınması gerekiyor. En iyi iyot kaynaklarının; iyotlu tuz, deniz ürünleriyle bazı tahıl ve ekmekler olduğu belirtiliyor. Normal besleniyor, özel diyet yapmıyorsanız veya vegan değilseniz, ekstra iyot, özellikle de iyot tableti almanız gerekmiyor. Bunun yararı olmadığı gibi bazen zararı olup hastalığı azdırabildiğini de unutmamak gerekiyor.
Hangi durumlarda cerrahi tedavi tercih edilir?
Tiroid bezinin cerrahi tedavisi tamamen hastanın mevcut durumuna göre değerlendirilmesi gereken bir tedavidir. Hasta bir hekim tarafından değerlendirilmeden net bir şey söylemek zordur. Ancak hipertiroidi de ilaç tedavisine cevap alınamıyorsa, ilaç tedavisi verilmesine rağmen tedavi bittikten sonra hastalık tekrar oluşuyorsa, çok sayıda büyük nodülü olan hastalarda, kozmetik açıdan aşırı büyümüş tiroid bezi olanlarda, aşırı büyüme sonrası boyunda baskı ve nefes darlığı gibi durumlara neden olan durumlarda, nodüle yapılan biyopside kanser saptanan hastalarda, tiroid ilacı kullanmasında bir şekilde engeli olan hastalarda cerrahi müdahale düşünülebileceği gibi, kesin nihai karar hastanın durumuna, yaşına, tiroid bezinin yapısına bağlı olarak hekim tarafından verilecektir.
BUKET GÜZEL POLAT
buket.umt.p@hotmail.com