Sıfırın altında 30 derecede, toprak teması olmadan, Hindistan cevizi kabuğunda gerçekleştirilen domates üretiminde topraklı tarıma kıyasla çok daha fazla ürün elde edilirken 3/1 oranında su kullanılıyor

Kuraklık endişesi dünyayı kasıp kavururken kuraklığa karşı tedbir arayışları da sürüyor. Türkiye’de kuraklıktan en çok etkilenen illerden biri olan Sivas’ta azalan kaynakların korunması için üretiminde su gerektiren pancar ve patates üretiminde kısıtlamaya gidileceği duyurulmuştu. Öte yandan, Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesinde Türk bilim adamlarının kuraklığa dirençli tohumlar üzerindeki çalışmaları sürüyor.
Projesi kuraklık endişesine bir nebze umut oldu
Önceki dönem Sivas Belediye Başkanlığı görevini yürüten Sivaslı iş adamı Sami Aydın’ın 2020 yılında 60 dönüm alanda kurduğu cam sera kuraklığa bir nebzede olsa çare ve umut oldu. Jeotermal suyla ısıtılan serada sıfırın altında 30 derecede bile üretim gerçekleştirilebiliyor. Bu sayede yılın 12 ayı tarım yapılan serada ürünlerle toprak teması bulunmuyor. Toprak yerine Hindistan cevizi kabuğu kullanılırken topraklı tarıma kıyasla daha dar alanda çok daha fazla ürün elde ediliyor. Topraklı tarıma kıyasla kullanılan su miktarı ise 3/1 oranında.
-30 derecede domates üretip dünyaya sattı
Aydın, sıfırın altında 30 derecede hiçbir sıkıntı yaşamadan domates ürettiklerini belirterek, “Burası modern tam otomasyonla yönetilen bir cam sera. İlk dikimi Aralık 2020 yılında gerçekleştirdik. Şuanda 3’üncü sezonumuzu geçiriyoruz. Burası jeotermal termal suyla ısıtılıyor. Bu üç yıl içerisinde eksi 30 derece soğukları gördük fakat herhangi bir sorun yaşamadık. Üretimimizi aksatmadan devam ettirdik. Burada yüzde 90’ı bayan olmakla beraber 50 arkadaşımızı istihdam ediyoruz“ dedi.
Alırken ihraç eder hale geldi, üretimin yüzde 85’i Avrupa’ya gidiyor
Aydın, Sivas’ın dışarıdan domates alırken dünyaya domates satar hale geldiğini ifade ederek, “Sivas açısından böyle bir işletmenin ilk olması ve örnek teşkil etmesi de önemli. Buranın başarılı olmasıyla beraber birkaç tane yeni yatırımın yapılmakta olduğunu biliyoruz. Bu anlamda bir hedefimize de ulaşmış olduk. Sivas özellikle kış dönemlerinde meyve ve sebzesini dışarıdan ithal eden bir ildi. Biz burada üretilen ürünleri hem Türkiye’de ki iç piyasaya hem de Avrupa ülkelerine ihraç ediyoruz. Üretimimizin yüzde 85’i Avrupa’ya ihraç ediliyor” dedi.
Kuraklığa çözüm oldu
Artan gıda ihtiyacına çözüm olacak
Aydın, jeotermal cam sera ve üretim tekniğinin kuraklığa rağmen artan gıda ihtiyacına çözüm olacağını ifade ederek, “Bu anlamda da son yıllarda dünyada ki kuraklıkla ilgili gelişmeler, küresel ısınma, başta olmak üzere gıdaya olan ihtiyacın sürekli olarak artması vesilesiyle bu tür yatırımların sadece yatırımcı için değil şehir ve ülke ekonomisi içinde çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu bilinçle hem ülkemize hem şehrimize böyle bir katkı sunmuş olmaktan da mutluyuz. İnşallah Sivas’ta buraya benzeyen seraların yakın zamanda sayısı katlayarak artacaktır diye umut ediyoruz” dedi.
Toprak yerine Hindistan cevizi kabuğu
Sami Aydın, ürün elde ettikleri bitkilerin toprakla teması bulunmadığını vurgulayarak, “Görüldüğü üzere toprakla bir bağlantımız yok. Cocopeat dediğimiz Hindistan cevizi kabuğundan oluşan yapının içerisine bitkileri dikiyoruz. Sulaması otomasyon üzerinden yapılıyor ve bitki büyümeye başlıyor. Büyüdükçe de meyve vermeye devam ediyor. Verimlilik açısından da toprakla elde edilen ürün miktarıyla burada elde edilen ürün miktarı arasında ciddi farklılıklar var. Daha küçük alanda daha fazla ürün elde edebiliyorsunuz. Aynı zamanda burada yılda 2 bin ton civarında ürün elde edebiliyoruz. Bu kadar ürünü toprakta elde etmeye kalktığınız zaman kullanmış olduğunuz su miktarı emin olmamakla birlikte 2-3 kat daha fazla kullanmanız gerekecektir. Böyle bakıldığı zamanda su kaynaklarını verimli kullanmak adına da bu tür yatırımların önemli olduğunu söyleyebiliriz” şeklinde konuştu.
Hollanda’ya bile domates satıyor
Aydın, Almanya, Fransa, Hollanda, Polonya ve Romanya gibi ülkelere domates sattıklarını ifade ederek şunları söyledi: “Üretimin kendi şehrimizde talep edenlere yok demiyoruz. Onun dışında kalan ürünlerin tamamını Avrupa ülkelerine Almanya, Fransa, Hollanda, Polonya, Romanya gibi ülkelere ihraç ediyoruz. Biz bu projenin örnek olmasını istemiştik. Bulunduğumuz alan sıcak çermik olarak bilinen bir alan. Burada termal sularımız boşa akıyordu bizde bu suyun ısısından faydalanmak istedik. Şehre yeni bir istihdam ve üretim alanı kazandırmak istedik ve bu anlamda da hedeflerimize ulaştığımızı ifade edebilirim”. /Murat Nedim Bozkurt